Viêm ty le keo nha cai 5: Chữa sớm đỡ lo!

Tuy nhiên, công nghệ sinh học đã có những tiến bộ đột phá trong chẩn đoán, điều trị giúp ngăn chặn hoặc ít nhất là làm chậm sự tiến triển của bệnh.

Bệnh đến từ đâu?

Hệ thống miễn dịch của cơ thể chúng ta gồm nhiều loại tế bào khác nhau giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây hại như virus, vi khuẩn, nấm... Ở những bệnh nhân viêm ty le keo nha cai 5, hệ thống miễn dịch hoạt động quá mức, tự tấn công, chống lại các tế bào và các cơ quan của cơ thể, dẫn tới các biểu hiện của bệnh. Do đặc điểm này, viêm ty le keo nha cai 5 được xếp vào nhóm bệnh tự miễn, tức cơ thể tự tạo kháng thể chống lại các thành phần trong cơ thể.

Nguyên nhân khiến hệ miễn dịch rối loạn và bắt đầu tấn công các mô khoẻ mạnh trong viêm ty le keo nha cai 5 vẫn chưa được biết rõ. Tuy nhiên một số yếu tố được tìm thấy có vai trò quan trọng trong bệnh sinh của viêm ty le keo nha cai 5, như yếu tố môi trường và di truyền.

Viêm ty le keo nha cai 5 có biểu hiện sưng, nóng, đỏ, cứng khớp và giới hạn cử động. Ngoài khớp, các cơ quan khác cũng có thể bị tổn thương như tim, phổi, da, mắt... Tổn thương khớp đặc trưng của viêm ty le keo nha cai 5 là viêm màng hoạt dịch, phá huỷ sụn và bào mòn xương dưới sụn, gây huỷ hoại khớp không hồi phục dẫn đến mất chức năng vận động.

Khoảng 0,5% đến 1,5% dân số thế giới bị viêm ty le keo nha cai 5. Viêm ty le keo nha cai 5 có thể xảy ra ở tất cả các chủng tộc và tất cả các lứa tuổi, tuy nhiên lứa tuổi bị bệnh nhiều nhất là 30-50. Nữ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nam từ hai tới ba lần.

Minh họa: Hữu Khoa

Chẩn đoán thế nào?

Khi thấy có một trong các triệu chứng sau, cần nhanh chóng đến một trung tâm y tế chuyên khoa để được thăm khám và thực hiện một số xét nghiệm: cứng ty le keo nha cai 5 thường xuyên vào buổi sáng; đau ty le keo nha cai 5 dai dẳng; đau ty le keo nha cai 5 nặng thêm theo thời gian; ty le keo nha cai 5 sưng, đỏ, nóng và đau khi va chạm; đau ty le keo nha cai 5 có kèm sốt; biểu hiện trên nhiều ty le keo nha cai 5, đối xứng; đau ty le keo nha cai 5, mệt mỏi, đôi khi sốt như cúm làm hạn chế vận động, hoạt động hàng ngày.

Ngoài xét nghiệm máu, X-quang ty le keo nha cai 5 thường không tìm thấy triệu chứng bất thường trong giai đoạn đầu của bệnh. Mặc dù vậy, để theo dõi lâu dài, X-quang rất có ích cho chẩn đoán bệnh đang tiến triển.

Không thể chẩn đoán viêm ty le keo nha cai 5 dựa trên một triệu chứng lâm sàng, hoặc chỉ một kết quả xét nghiệm. Phải có ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để có được chẩn đoán chính xác của bệnh và có kế hoạch điều trị phù hợp.

Điều trị ra sao?

Do đây là một bệnh tự miễn, nên chưa có phương pháp điều trị khỏi hoàn toàn. Tuy nhiên việc điều trị đã tiến bộ rất nhiều trong 30 năm qua, giúp hầu hết bệnh nhân cải thiện được triệu chứng và duy trì chức năng vận động. Nhưng để đạt được mục tiêu này, cần thiết phải bắt đầu điều trị nội khoa thích hợp càng sớm càng tốt, trước khi quá trình huỷ hoại ty le keo nha cai 5 không hồi phục xảy ra.

Thuốc đặc trị DMARDs(disease-modifying antirheumatic drugs) thường được sử dụng để điều trị viêm ty le keo nha cai 5. Những loại thuốc này không chỉ làm giảm triệu chứng mà còn giúp làm chậm sự tiến triển của bệnh. Thông thường, DMARDs được dùng kết hợp với thuốc kháng viêm không steroid (NSAID) và / hoặc corticosteroid liều thấp, giúp cải thiện đáng kể các triệu chứng, chức năng vận động và chất lượng cuộc sống cho đa số bệnh nhân.

Bệnh nhân bị bệnh nghiêm trọng hơn hoặc không đáp ứng với DMARDs có thể dùng nhóm thuốc mới được gọi chung là các chế phẩm sinh học: abatacept (Orencia), adalimumab (Humira), Anakinra (Kineret), certolizumab (Cimzia),... Các loại thuốc này thường được dùng phối hợp với methotrexate, được đánh giá cao trong cải thiện dự hậu của viêm ty le keo nha cai 5.

Thay đổi sinh hoạt hàng ngày:Bên cạnh sử dụng thuốc, chế độ ăn uống và vận động thể lực thích hợp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc điều trị bệnh. Chế độ ăn uống cân bằng, giảm chất béo bão hoà, giàu omega-3... sẽ giúp ích cho bệnh nhân.

Các hoạt động thể lực luyện tập thường xuyên với cường độ thích hợp giúp cải thiện chất lượng sống cũng như chức năng cơ bắp của bệnh nhân như đi bộ, leo cầu thang, nhảy dây, bơi lội, đạp xe. Đồng thời cần tránh các hoạt động thể lực nặng, các hoạt động gây áp lực mạnh lên các ty le keo nha cai 5, hoặc nâng các vật nặng. Bệnh nhân cần được nghỉ ngơi, giảm vận động khi vào đợt viêm cấp. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên ngành khi muốn bắt đầu hoặc thay đổi quá trình luyện tập.

Thăm khám bác sĩ định kỳ:Việc điều trị tốt nhất cho viêm ty le keo nha cai 5 cần sự phối hợp chuyên môn của một đội ngũ y tế, bao gồm các bác sĩ cơ xương khớp, chuyên viên vật lý trị liệu và phục hồi chức năng.

Đồng thời, bệnh nhân cần được thăm khám định kỳ để theo dõi đánh giá diễn biến bệnh và đáp ứng với điều trị, cũng như theo dõi tác dụng phụ của các loại thuốc. Trong trường hợp cần thiết, như bệnh nặng thêm hoặc không cải thiện với những thuốc hoặc các phương pháp điều trị hiện tại, bác sĩ sẽ có những điều chỉnh thích hợp.

Không nên dùng thuốc corticoid một cách tuỳ tiện. Cần có ý kiến của bác sĩ chuyên khoa ty le keo nha cai 5 để xác định chẩn đoán, tư vấn và có kế hoạch điều trị, theo dõi thích hợp nhất.

Nên điều trị sớm. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng những người được điều trị sớm sẽ tốt hơn trong dự hậu, và có nhiều khả năng để sống một cuộc sống tích cực. Họ cũng giảm thiểu được tối đa nguy cơ bị các loại tổn thương ty le keo nha cai 5 dẫn đến giảm hoặc mất khả năng vận động.

ThS-BS-CK2. Hồ Phạm Thục Lan

(Trưởng đơn vị Chuyển hóa Cơ Xương ty le keo nha cai 5 - Trung tâm Nghiên cứu Y sinh học, Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch, TP.HCM)