"Cân nhân tình": khởi điểm bóng đá trực tuyến kèo nhà cái giáo dục hiện đại

Thomas Aquino:từ lý tính tự nhiên đến quyền tự nhiên

Thomas Aquino (1225-1274), nhà thần học và nhà tư tưởng lớn nhất và có hệ thống nhất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái kinh viện học thịnh thời, xem giáo dục là phương cách cơ bản nhất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái đời sống tinh thần. Dưới dạng đối thoại, bộ Tổng luận thần học bóng đá trực tuyến kèo nhà cái ông hướng trực tiếp đến người đọc, được tiếp nhận nồng nhiệt, vì ông không rao giảng mà muốn khêu gợi sự ngạc nhiên và tra hỏi.

Trước hết là một thái độ khiêm tốn: ông không giữ tư thế bóng đá trực tuyến kèo nhà cái người thấy mình có trọng trách với sự an nguy bóng đá trực tuyến kèo nhà cái... vũ trụ, bởi đó là sự nhận thức và an bài bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Thượng đế! Theo ông, không có thế giới nào là tốt nhất, vì lẽ đơn giản là ta không làm sao biết được điều gì là tốt nhất cho thế giới. Là vật thụ tạo, ta chỉ biết những cái tốt đặc thù, phù hợp với bản tính bóng đá trực tuyến kèo nhà cái mình. Cái tốt đặc thù nói lên trách nhiệm bóng đá trực tuyến kèo nhà cái con người hành động trong vai trò riêng biệt bóng đá trực tuyến kèo nhà cái họ trong bối cảnh xã hội. Chẳng hạn, người con thì tìm mọi cách che giấu cho người cha phạm tội trước sự trừng phạt bóng đá trực tuyến kèo nhà cái pháp luật vì tình cốt nhục và tình yêu gia đình. Ngược lại, quan toà, vì lợi ích chung bóng đá trực tuyến kèo nhà cái xã hội, lại tìm cách bắt giữ và trừng phạt người phạm tội cho kỳ được. Ông dứt khoát không chấp nhận chủ trương bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Platon: người công chính thì không được che giấu tội phạm trong mọi trường hợp, vì cho rằng quan niệm ấy quá “phổ quát” đến mức bất cận nhân tình. Như vậy, ta không nên suy nghĩ về đạo đức đơn thuần và lạnh lùng từ quan niệm về sự tự trị bóng đá trực tuyến kèo nhà cái lý trí mà như cái gì phù hợp với bản tính tự nhiên và hoàn cảnh bóng đá trực tuyến kèo nhà cái con người. Con người không chỉ là một sinh vật có lý trí, mà còn có xương có thịt thuộc về một loại người nhất định nào đó. Và vì thế, hành động cũng thuộc nhiều loại khác nhau: ngộ sát hay giết người vì tự vệ khác với mưu sát; cướp bóc khác với trộm cắp thông thường…

Tuy nhiên, việc dành một không gian cho bản tính tự nhiên và hoàn cảnh luôn có giới hạn bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nó, và không thể làm cho những nguyên lý cơ bản trở nên hoàn toàn tương đối. Theo ông, ít nhất có bốn “mệnh lệnh” cơ bản mà không ai được chà đạp: bảo vệ mạng sống bóng đá trực tuyến kèo nhà cái con người và sự sinh tồn bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nhân loại; tôn trọng những quyền có tính sinh vật: sinh sản và dưỡng dục con cái; trách nhiệm đối với xã hội; tăng tiến về trí tuệ và tâm linh. Chính “ánh sáng tự nhiên bóng đá trực tuyến kèo nhà cái lý trí” (lumen naturale) dẫn ta đến những luật tự nhiên và hằng cửu (lex naturalis, aeterna) ấy, và tuy là tự nhiên, lại gián tiếp cho thấy ý nghĩa và ánh sáng siêu nhiên (lumen supernaturale) bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chúng. Với tư cách ấy, chúng là thước đo cho mọi phong tục, tập quán riêng tư cũng như công cộng, độc lập với mọi dị biệt tín ngưỡng, chính trị hay địa lý. Trong thời đại toàn cầu hoá ngày nay, quan niệm bóng đá trực tuyến kèo nhà cái ông về tính có điều kiện bóng đá trực tuyến kèo nhà cái những luật lệ địa phương (ius civile) như là điều kiện cần, và về tính vô điều kiện bóng đá trực tuyến kèo nhà cái quyền tự nhiên có giá trị toàn cầu (ius gentium) như là điều kiện đủ cho một nhân loại phổ quát trở nên có tính thời sự hơn bao giờ hết (*).

Martin Luther: đằng sau vẻ khắc nghị bóng đá trực tuyến kèo nhà cái "con người mới"

Martin Luther (1483-1546), cha đẻ bóng đá trực tuyến kèo nhà cái phong trào Cải cách (tôn giáo) đầy mãnh lực, phân tích thẳng thừng mọi hình thức hoạt động bóng đá trực tuyến kèo nhà cái con người, đi đến kết quả thật trần trụi: không có hành vi nào không từ động cơ vị kỷ và kiêu mạn! Sau khi “vạch trần” không thương tiếc chân tướng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái con người, ông chia con người thành hai loại: con người cũ và con người mới. “Con người cũ” có thể chia tiếp thành ba loại. Ở trạng thái tự nhiên thì mông muội (kể cả đến ngày nay!), sống theo bản năng sinh vật, dù nghèo hay giàu. Ở trạng thái đã được xã hội hoá, thì tin vào sự tự trị bóng đá trực tuyến kèo nhà cái con người, không thấy sự hữu hạn và giới hạn bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chính mình. Loại thứ ba là những kẻ đạo đức giả, chỉ bịp đời và bịp chính mình. Nói chung, “con người cũ” xem mình là thành quả bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chính mình, là kẻ sáng tạo nên chính mình, tự biến mình thành ngẫu tượng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái chính mình!

Ngược hẳn lại, “con người mới” nhận thức rằng thân xác bóng đá trực tuyến kèo nhà cái mình là quà tặng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái đấng sáng tạo, vì thế, phải trở thành kẻ gìn giữ và “điều tiết” nó. Con người “mới” không dùng trí tuệ và tài năng để tự tôn vinh mà để phục vụ cho “người bên cạnh mình”, nhận ra chỗ bất toàn để không ngừng phấn đấu. Ta thấy gì đàng sau vẻ khắc nghị ấy?

Trước hết, sự thay đổi tâm thức này không nằm trong quyền năng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái con người riêng lẽ và cả bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nhà giáo dục, mà là “sự giáo dục bóng đá trực tuyến kèo nhà cái đấng sáng tạo”. Nhà giáo dục chỉ là kẻ trợ giáo cho một kế hoạch thiêng liêng, chứ không có ảnh hưởng quyết định. Giáo dục khoa học và đạo đức là trọng tâm để chuyển hoá tâm thức, còn mọi việc khác không thuộc quyền năng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái mình. Ngay trong giáo dục con cái cũng từ bỏ thói quen uốn nắn đứa trẻ yếu đuối theo quyền uy bóng đá trực tuyến kèo nhà cái cha mẹ, trái lại, vừa yêu thương vừa dẫn dắt nó trong tư cách một trợ giáo mang tinh thần phục vụ một sinh thể tự do - tư tưởng sẽ hồi sinh rực rỡ nơi John Dewey và Montessori sau này!

Quyền giáo dục trở thành trách nhiệm phục vụ, một bước ngoặt không hề nhỏ trong tư duy giáo dục!

Voltairevà sự khoan dung

Một vụ án chấn động ở Toulouse (Pháp) năm 1762: người cha, theo đạo Tin lành, bị hành quyết do đám đông theo Công giáo cuồng tín vu ông hạ sát người con trai muốn cải đạo từ Tin lành sang Công giáo! Một nghịch lý khủng khiếp: tư tưởng đầy khoan dung “yêu thương cả kẻ thù bóng đá trực tuyến kèo nhà cái mình” tại sao có thể trở nên vô hiệu bởi sự cuồng tín? Nguyên nhân thật dễ phát hiện: ngay cả lý tưởng cao đẹp nhất lúc ban đầu cũng có thể thoái hoá khi có quyền lực, nhất là khi quyền lực được định chế hoá và bị đồng nhất hoá với quyền lực nhà nước (mất sự thống nhất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái đức tin cũng có nghĩa là mất sự thống nhất bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nhà nước!).

Sự khoan dung (chấp nhận ý kiến khác với cả sự mâu thuẫn bóng đá trực tuyến kèo nhà cái nó: chịu đựng được sự yếu đuối bóng đá trực tuyến kèo nhà cái người khác và tôn trọng những niềm tin khác) thực ra đã từng bước được phục hồi qua tiến trình giải phóng con người cá nhân trong thời Phục hưng và Cải cách (tôn giáo) nay trở nên cấp bách qua vụ án chấn động này. Luận văn Về sự khoan dung nảy lửa và thống thiết bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Voltaire nhân vụ oan án này đã làm nên lịch sử: sự khoan dung, từ nay, trở thành một giá trị đạo đức tự thân, một nguyên tắc điều hướng cho lý trí trưởng thành, trong đêm trước bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Đại cách mạng Pháp.

Luận văn lừng danh ấy bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Voltaire được công bố năm 1763, một năm sau vụ án và gần 20 năm trước tác phẩm Emille hay là về giáo dục bóng đá trực tuyến kèo nhà cái Rousseau (1782) như là bước chuẩn bị chật vật cho một cuộc cách mạng trong tư tưởng giáo dục.

Bùi Văn Nam Sơn

_____

(*) Xem thêm cuộc tranh luận về sự thiếu chính đáng bóng đá trực tuyến kèo nhà cái cái gọi là “những giá trị châu Á” trong Jacobson. M & O. Bruun: Human rights and Asian values, London, Routledge, 2000.