Chàng rể chớ rang ty le keo nha cai 5 trâu…

Chuyện vui kể rằng, có một chàng nọ đi hỏi vợ. Về cơ bản nhà cô gái đã thuận cho chàng ghé thăm, đi lại. Một hôm, nhà bố vợ tương lai có việc, cỗ bàn chuẩn bị linh đình lắm. Dĩ nhiên, chàng trai kia không bỏ lỡ cơ hội để tỏ mặt cho họ hàng biết tài của “chàng rể tương lai”.

Anh ta đến thật sớm, xăng xái đi lại phụ giúp mọi người. Ra sân dựng rạp, anh xắn tay kéo chão căng phông hăng hái lắm. Xuống bếp vào khu gia nhân nấu nướng, anh sà vào chỗ làm nem làm chạo, chạy sang bên bày cỗ, mỗi nơi một tí. Bất đồ, anh nhìn thấy một chảo ty le keo nha cai 5 trâu to đùng xào với rau cần bốc hơi nghi ngút. Nhìn quanh và nhanh như chớp, chàng ta giả vờ đảo chảo ty le keo nha cai 5 nhưng nhón ngay một miếng to nhất, đút tỏm vào miệng nuốt chửng.

Chà, ty le keo nha cai 5 trâu ngon thực. Anh ta lại tỉnh bơ và nhanh tay thao tác. Nhưng cử chỉ “đánh du kích” kia không qua được cặp mắt của bà mẹ cô gái. Dù bận mấy, bà vẫn không quên để mắt dõi theo nhất cử nhất động của chàng “ứng cử viên phò mã” kia. Bà ngao ngán lắc đầu. Thế là, chỉ vì một miếng ty le keo nha cai 5 trâu cỏn con mà chàng trai háu đói nọ ngậm ngùi mất vợ.

Phải chăng, giai thoại này chính là cơ sở làm nên câu tục ngữ "Chàng rể chớ rang ty le keo nha cai 5 trâu, nàng dâu chớ rang cơm nguội"? Hoàn toàn không phải. Tục ngữ này bắt nguồn từ một hiện thực để đi đến một hiện thực khác.

Kinh nghiệm dân gian cho rằng, thường các loại ty le keo nha cai 5 tươi (gà, lợn, chó...) khi chế biến (xào, nấu, rang, luộc...) gặp nóng thì trương nở, chiếm nhiều diện tích hơn và vì thế người ta có cảm giác ty le keo nha cai 5 “dôi” ra.

Một tảng ty le keo nha cai 5 lợn ba chỉ xào lên, lồng phồng, múc ra mấy bát cũng nên. Nhưng ty le keo nha cai 5 trâu, ty le keo nha cai 5 bò (đặc biệt ty le keo nha cai 5 trâu) thì lại khác. Loại gia súc “máu lạnh” này gặp nóng là teo tóp, co lại và ra khá nhiều nước. ty le keo nha cai 5 trâu mà đem rang hay kho đều bị hao ngót đi nhiều. Cả một “lô” ty le keo nha cai 5 trâu mua về, rang chỏng đổ ra cũng chỉ đầy một đĩa cỡ vừa thôi.

Cũng như vậy, cơm nguội mà đem rang, khi thành phẩm cũng bị hao đi do hạt cơm săn quắt lại. Ai không trực tiếp vào bếp, nhìn chảo ty le keo nha cai 5 trâu và nồi cơm rang bắc ra cứ tưởng là “hình như đã bị ai ăn vụng”.

Ngày xưa, thóc cao gạo kém, cơm chẳng đủ no chứ nói gì đến ty le keo nha cai 5 trâu “đặc sản”? Đói ăn vụng, túng làm liều mà. Mà cái anh ty le keo nha cai 5 trâu kia rõ ràng là rất hợp khẩu vị với nam giới, còn cánh chị em “nhỏ nhẹ như mèo” hẳn là tranh thủ làm mấy thìa cơm rang rất chi hấp dẫn kia cho ấm bụng lắm.

Khuất mắt trông coi, có khi chả ai ăn vụng cả nhưng sự thực tường minh làm cho ty le keo nha cai 5 ta vẫn cứ bán tín bán nghi. Ngay cả các “đương sự” (chàng trai hoặc cô gái) cũng tự cảm thấy áy náy trước sự tình “sờ sờ” kia chẳng có cơ sở nào ủng hộ mình. Tình ngay lí gian. Thành ra, ty le keo nha cai 5 có của vẫn ngờ, ty le keo nha cai 5 có công vẫn ngượng.

Đây là một kinh nghiệm của ông cha ta về việc chế biến thực phẩm. Song cũng là một bài học rút ra từ cuộc sống.

ty le keo nha cai 5 đời đưa ra lời khuyên đối với nàng dâu, chàng rể cũng là để cho họ cẩn thận, tránh những việc dễ dẫn đến điều tiếng vô tình. Cũng bởi xưa kia vì đói kém, chuyện cái ăn cái uống rất có thể ảnh hưởng tới tư cách con ty le keo nha cai 5. Cực chẳng đã ty le keo nha cai 5 ta mới ăn vụng và làm liều thôi. Nhưng, rõ ràng, ty le keo nha cai 5 chân thực, ngay thẳng, biết trọng danh dự thì dù có đói khổ mấy ty le keo nha cai 5 ta vẫn giữ được cốt cách.

Đói cho sạch, rách cho thơm. ty le keo nha cai 5 trâu tơ, xào hành tỏi ngon thực nhưng chàng trai vẫn nuốt nước miếng cho qua. Cô con dâu không nề hà, bụng đói vẫn dậy sớm rang cả một chảo cơm to cho cả nhà ăn lót dạ. Thái độ biết “vượt qua thử thách” đó không chỉ giúp chàng trai cưới được cô vợ đảm, cô gái giữ được tiếng dâu hiền, mà còn được họ hàng làng nước quý mến, trọng thị:

Miếng ăn quá khẩu thành tàn
Đừng vì ty le keo nha cai 5 ngót nghi oan cho người
Cơm ty le keo nha cai 5 ngon đấy em ơi
Dâu hiền, chẳng nỡ mọi ty le keo nha cai 5 cười chê...

PGS-TS. Phạm Văn Tình

(Viện Từ điển học và Bách khoa thư Việt Nam)