Giá trị kèo nhà cái 5 hè rất “khủng”: Nhà nước không thu thì ai thu?

Hàng rong, xe máy để tràn lan trên kèo nhà cái 5 hè Mạc Thị Bưởi (quận 1, TP.HCM). Ảnh: Zing

Đó là quan điểm của TS. Lương Hoài Nam tại tọa đàm “kèo nhà cái 5 hè - chống ùn tắc và trách nhiệm công dân” diễn ra ngày 24.3.

Chuyên gia Lương Hoài Nam cho biết ông là một người ủng hộ quản lý trật tự giao thông đô thị. Bản chất lấn chiếm kèo nhà cái 5 hè là vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, theo ông Nam, vấn đề đặt ra tại sao khi đã quy định rõ trong luật mà vẫn khó khăn trong thực hiện như thế?

Ông Nam lý giải: Nguyên nhân cơ bản là do đây là hành vi chiếm dụng của công thành của tư. Như cha ông ta thường nói: “Đất có thổ công, sông có hà bá”. Về pháp luật, “thổ công” ở đây chính là toàn dân vì đó là đất công. Tuy nhiên, thực tế khi kèo nhà cái 5 hè bị lấn chiếm, vai trò “thổ công” bị đánh tráo, toàn dân không phải thổ công nữa mà là “ông khác”.

Theo ông Nam, ngay cả Chủ tịch UBND TP.Hà Nội, Bí thư TP.HCM cũng đã lên tiếng về thực trạng có lực lượng bảo kê cho hành vi lấn chiếm lòng đường, kèo nhà cái 5 hè.

"Cuộc chiến lập lại trật tự, kỷ cương đang diễn ra vô cùng khó khăn. Lý do chính bởi lợi ích từ việc lấn chiếm này rất lớn", ông Nam nói.

Ông Nam cho rằng, giá trị đất mặt phố từ hàng chục triệu, hàng trăm triệu, thậm chí có nơi lên tới hàng tỷ đồng/m2. Với giá trị khủng như vậy, khi cơ quan quản lý buông lỏng chắc chắn sẽ có kèo nhà cái 5 đó thực hiện lấn chiếm và có lực lượng bảo kê.

Theo vị chuyên gia này, khi ông hỏi mọi người câu "kèo nhà cái 5 hè để làm gì?" thì từ người quản lý tới người dân đều nói: kèo nhà cái 5 hè là phần dành cho người đi bộ.

Ông Nam cho rằng điều này là không hoàn toàn đúng bởi ngoài đi bộ, kèo nhà cái 5 hè còn có nhiều công năng khác.

"Ở nhiều nơi trên thế giới như Anh, Mỹ... trên kèo nhà cái 5 hè đều có hoạt động thương mại dịch vụ, mô hình nhà hàng cà phê, sạp báo, quầy bán rau quả… Những công năng này nên được pháp luật quy định", ông Nam nói.

Theo ông Nam, kèo nhà cái 5 hè bị lấn chiếm liên quan tới hai vấn đề. Thứ nhất, nền kinh tế kèo nhà cái 5 hè bao gồm kinh tế mặt tiền và kinh tế hàng rong. Thứ hai là kết cấu giao thông vận tải.

"Nếu chúng ta chỉ chăm chăm làm sạch kèo nhà cái 5 hè, không thay đổi kết cấu giao thông, giảm tỷ lệ phương tiện cá nhân, tăng phương tiện giao thông công cộng thì không giải quyết được gốc rễ vấn đề", ông Nam nói.

Ông Nam cũng cho rằng để hạn chế lấn chiếm kèo nhà cái 5 hè, các thành phố nên cho người dân thuê lại một phần kèo nhà cái 5 hè để để xe. Theo đó, các chủ nhà sinh sống ở mặt đường nếu có nhu cầu, chính quyền địa phương có thể cho phép họ thuê 2m bề rộng trên kèo nhà cái 5 hè để xe máy.

“Khi nhà nước đã ký hợp đồng cho thuê kèo nhà cái 5 hè, có diện tích kẻ ô trắng, không một ai dám đến thu phí nữa. Khi ‘bảo kê’, người dân chìa hợp đồng ra và có thể báo công an”, ông Nam nói.

N.Mạnh