Khí trực tiếp kèo nhà cái độc hại từ các lò đốt rác nhỏ, công nghệ Trung Quốc

KTS Trần Huy Átrực tiếp kèo nhà cái hiện công tác tại Hội kiến trúc sư Hà Nội, nêu dẫn chứng năm 2017, thàtrực tiếp kèo nhà cái phố Cần Thơ khởi công xây dựng trực tiếp kèo nhà cáià máy điện rác công suất 400 tấn /ngày, do Everbright International (Trung Quốc) thực hiện, đầu tư hơn 1.000 tỉ đồng. Được biết, Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) đã hỗ trợ cho China Everbright International Ltd.Covay 100 triệu USD để xây dựng các trực tiếp kèo nhà cáià máy điện rác tại các đô thị lớn ở Đồng bằng sông Cửu Long.

Ngay trong tháng 7 vừa qua, UBND tỉnh Hải Dương đã có quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư Dự án Nhà máy xử lý rác trực tiếp kèo nhà cái sinh hoạt, phát điện tỉnh Hải Dương tại xã Lương Điền (huyện Cẩm Giàng) với tổng vốn đầu tư 1.025,55 tỷ đồng Dự án do Công ty United Expert Investments Limited do ông Cao Debiao (quốc tịch Trung Quốc) làm Chủ tịch HĐQT liên doanh với đối tác Việt Nam thực hiện. Đơn vị này từng triển khai nhiều dự án xử lý rác trực tiếp kèo nhà cái sinh hoạt tại Phú Thọ, Thanh Hóa, Hà Nội. Các lò này hoạt động nhưng chưa được kiểm định đầy đủ.

Nhà máy xử lý rác trực tiếp kèo nhà cái tại Cần Thơ cho biết có lắp đặt các sensor để quản lý khí trực tiếp kèo nhà cái độc hại phát trực tiếp kèo nhà cái ra môi trường!. Ảnh: Đất Việt

KTS Trần Huy Átrực tiếp kèo nhà cái nêu dẫn chứng, trong văn bản số 1498/ BKHCN-ĐTG ngày 28.4.2014 của Bộ Khoa học và công nghệ, Hội đồng thẩm địtrực tiếp kèo nhà cái công nghệ của Bộ KHCN trực tiếp kèo nhà cáiận địtrực tiếp kèo nhà cái, Lò đốt GFC Sankyo NFi tại Thổ Tang (Vĩtrực tiếp kèo nhà cái Tường, Vĩtrực tiếp kèo nhà cái Phúc)... sử dụng công nghệ đốt chất trực tiếp kèo nhà cái rắn sinh hoạt bằng không khí đối lưu tự nhiên... là một giải pháp phù hợp để xử lý rác trực tiếp kèo nhà cái sinh hoạt có quy mô nhỏ tại khu vực nông thôn, thay thế cho việc xử lý rác trực tiếp kèo nhà cái sinh hoạt hiện còn phổ biến là chất đống lộ thiên, chôn lấp đơn giản, gây ô nhiễm môi trường và gây mất cảnh quan”.

Tuy nhiên, cũng trong văn bản này có đề cập lò đốt “không có thiết bị xử lý  khí trực tiếp kèo nhà cái độc hại  phát sinh trong quá trình đốtvà ghi trực tiếp kèo nhà cáiận lò đốtchưa hoàn thiện công nghệ.Trong kết quả thử nghiệm còn chú giải “Phiếu kết quả này chỉ có giá trị đối với mẫu thử do khách hàng mang tới”. Các văn bản này đã được trưng ra trực tiếp kèo nhà cáiư là bằng chứng đã kiểm địtrực tiếp kèo nhà cái để lắp đặt lò đốt. Kết quả là mất mấy tỷ đầu tư lò đốt, rác vẫn bốc mùi hôi thối và người dân Thổ Tang (Vĩtrực tiếp kèo nhà cái Tường, Vĩtrực tiếp kèo nhà cái Phúc) lại đem rác đi chôn, nhiều địa phương khác cũng có tìtrực tiếp kèo nhà cái cảtrực tiếp kèo nhà cái tương tự.

Quản lý khí dioxin không thể thực hiện bằng sensor

TS Doãn Hòa Thắng - chuyên gia vật lý plasma hàng đầu, cho biết hầu hết các công nghệ đốt rác quốc tế trực tiếp kèo nhà cáiập khẩu nguyên chiếc hay sản xuất tại nước thứ 3 đều không phù hợp với rác của Việt Nam (do không phân loại tại nguồn). Nếu không phân loại rác tại nguồn, khi đốt ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra trực tiếp kèo nhà cáiững loại khí độc hại trực tiếp kèo nhà cáiư dioxin và furan. Trong khi đó, công nghệ đốt rác hiện nay không còn được nhiều nước trên thế giới sử dụng, nên các trực tiếp kèo nhà cáià sản xuất nước ngoài đã tìm cách chuyển trực tiếp kèo nhà cáiững công nghệ này vào Việt Nam.

PGS-TS Vũ Thị Vinh chung quan điểm khi cho rằng, mặc dù từ nhiều năm nay, các chuyên gia môi trường khuyến cáo, công nghệ đốt rác lò nhỏ tiềm ẩn hiểm họa đối với môi trường, nhưng nhiều tỉnh miền Bắc Thái Nguyên, Nam Định, Bắc Giang… vẫn tiếp tục đầu tư lò nhỏ công suất từ 8-10 tấn rác/ ngày để xử lý rác trực tiếp kèo nhà cái sinh hoạt. Tính đến cuối năm 2016, cả nước có khoảng 200 lò đốt rác, đa số là các lò đốt công suất  dưới 500kg/giờ.

PGS-TS Vũ Thị Vinh: Nguyên Tổng thư ký Hiệp hội đô thị Việt Nam. Ảtrực tiếp kèo nhà cái: Verp.org.vn

Thừa nhận thực tế này, TS Doãn Hòa Thắng cho biết, hiện nay công tác quản lý khí của các nhà máy đốt rác tại Việt Nam không tốt. Để có thể đo được lượng khí phát trực tiếp kèo nhà cái tại các nhà máy đốt rác chỉ có thể lấy mẫu tại chỗ về phòng thí nghiệm để phân tích, nhưng chi phí rất cao từ hàng chục đến hàng trăm triệu/ lần.

Bên cạnh đó, hiện chỉ có một số phòng thí nghiệm ở Mỹ mới có thể thực hiện phân tích này. Bởi vậy, một số nhà máy xử lý rác tại Việt Nam (trong đó có nhà máy xử lý rác tại Cần Thơ) cho rằng có đặt sensor để quản lý khí dioxin là điều không thực tế (?!) . Bởi vậy, thay vì quản lý lượng khí trực tiếp kèo nhà cái phát ra, các cơ quan chức năng nên quản lý quy trình xử lý rác ngay từ đầu để quy trình đó không trực tiếp kèo nhà cái ra khí đốt độc hại.

Hiện nay, xử lý chất trực tiếp kèo nhà cái rắn sinh hoạt tại các đô thị là một vấn đề cấp thiết, cần giải quyết, tuy nhiên Việt Nam cũng cần tỉnh táo trong việc lựa chọn công nghệ xử lý rác, tránh tình trạng chính Việt Nam trở thành bãi rác công nghệ của thế giới như trước đây đã từng gặp đối với công nghệ sản xuất thép. Công nghệ đốt rác bằng nhiệt độ cao khi rác chưa được phân loại tại nguồn chắc chắn sản sinh ra những loại khí gây hại tới môi trường và sức khỏe người dân.

Bởi vậy, ngay từ khâu kiểm duyệt những công nghệ xử lý rác tại Việt Nam, cần quản lý quy trình để không phát trực tiếp kèo nhà cái chất độc hại. Đối với những công nghệ lò đốt đã được triển khai, rất cần sự vào cuộc của các cơ quan chức năng như Bộ Tài Nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và công nghệ, Bộ y tế trong việc kiểm soát khí phát trực tiếp kèo nhà cái tại các lò đốt này.

Lê Minh