Ngày 21.6, Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM đã có văn bản gửi UBND TP.HCM báo cáo vụ việc báo chí phản ánh về Chùa Nghệ sĩ tại quận Gò vấp.
Ngày 18.6.2022, Ban Ái hữu nghệ sĩ đã tiến hành treo bảng “nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố Hồ Chí Minh - Nghĩa trang Nghệ sĩ’ thay cho bảng “Chùa Nghệ sĩ - Nhựt Quang tự” trước cổng và đến chiều ngày 20.6.2022 đã tháo gỡ tấm bảng trên. Ảnh: Bích Hoa
Văn bản cho biết, trong quá trình làm việc với nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố về các nội dung liên quan Chùa Nghệ sĩ và Nghĩa trang Nghệ sĩ (tọa lạc tại đường Thống Nhất, Phường 11, quận Gò vấp), Sở được nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 thông tin như sau:
Nghĩa trang Nghệ sĩ do nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Ái hữu nghệ sĩ tương tế mua đất thành lập tại địa chỉ trên từ năm 1958 để chôn cất các nghệ sĩ cải lương và công nhân sân khấu. Đến năm 1969, bên trong khuôn viên nghĩa trang được xây dựng thêm một am thờ các nghệ sĩ quá cố và dần tự nâng cấp thành Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự).
Sau năm 1975, Nghĩa trang và Chùa Nghệ sĩ do nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố tiếp quản từ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Ái hữu Nghệ sĩ tương tế (không có giấy tờ pháp lý kèm theo) và giao cho Ban Ái hữu nghệ sĩ trực tiếp quản lý, đồng thời chấp thuận cho các sư thầy về ở trọ và theo học tại các học viện Phật giáo.
Nhằm ổn định lại hoạt động của Nghĩa trang Nghệ sĩ theo mục đích ban đầu khi thành lập, trong cuộc họp ngày 23.1.2022, Ban Chấp hành nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố đã thống nhất phối hợp với chính quyền địa phương không tiếp tục để các sư thầy cư trú tại đây do nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu không có chức năng tổ chức hoạt động tôn giáo.
Ngày 18.6.2022, Ban Ái hữu nghệ sĩ đã tiến hành treo bảng “nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố - Nghĩa trang Nghệ sĩ’ thay cho bảng “Chùa Nghệ sĩ - Nhựt Quang tự” trước cổng và đến chiều ngày 20.6.2022 đã tháo gỡ tấm bảng trên.
Chùa Nghệ sĩ và Nghĩa trang Nghệ sĩ tọa lạc trên khuôn viên 6.080 m2, được xây dựng từ kinh phí vận động của mạnh thường quân đóng góp. Ảnh: CTV
Theo Sở Văn hóa và Thể thao TP.HCM, Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) không chỉ là một địa chỉ tôn kính đối với nhiều thế hệ văn nghệ sĩ mà còn là của người dân thành phố hơn 60 năm qua, là nơi an nghỉ của hơn 500 nghệ sĩ nổi tiếng trong giới cải lương như: NSND. Phùng Há, NSƯT. Thanh Nga, NSƯT. Xuân Trường, NSND. Năm Đồ, NSND Năm Châu, NSND. Ba Vân, NSND. Thành Tôn, NSND. Út Trà Ôn, NSƯT. Hoàng Giang, NSƯT. Trường Xuân, soạn giả Hà Triều, soạn giả Hoa Phượng, soạn giả Vĩnh Điền, đạo diễn Chi Lăng... cùng các nghệ sĩ tên tuổi trên các lĩnh vực nghệ thuật khác. Người dân thường đến đây để thắp hương, bày tỏ lòng tưởng nhớ và thăm viếng mộ phần của các nghệ sĩ.
Với giá trị to lớn về mặt tinh thần trong đời sống của văn nghệ sĩ và một nét đẹp văn hóa truyền thống của nhân dân thành phố, Sở Văn hóa và Thể thao đề xuất UBND TP.HCM:
Chỉ đạo các cơ quan liên quan rà soát, tham mưu về pháp lý cơ sở nhà đất, phương hướng hoạt động thời gian tới tại Nghĩa trang và Chùa Nghệ sĩ. Quan tâm trùng tu, cải tạo khu vực này nhằm đảm bảo gìn giữ mỹ quan, đồng thời thể hiện sự trân trọng đối với công lao của các bậc nghệ sĩ đã có nhiều đóng góp cho nền nghệ thuật của thành phố. Giao UBND quận Gò vấp, nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố làm việc với Giáo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phật giáo Việt Nam quận Gò vấp để hướng dẫn hoạt động thờ cúng nghệ sĩ tại đây.
NSND. Bạch Tuyết viếng mộ người thầy - NSND. Phùng Há trong khuôn viên Chùa Nghệ sĩ. Năm 1957 NSND. Phùng Há đã vận động kinh phí để mua đất xây Chùa và Nghĩa trang cho giới nghệ sĩ. Ảnh: Tiểu Vũ - NVCC
Cùng ngày, UBND quận Gò vấp cũng đã có văn bản gửi UBND TP.HCM báo cáo vụ việc báo chí phản ánh Chùa Nghệ sĩ đổi tên thành Nghĩa trang Nghệ sĩ.
Văn bản cho biết, ngày 24.5.2022, Công an phường 11 đã cùng Ban Ái hữu Nghệ sĩ họp để giải quyết vấn đề tạm trú của những người đang ở tại Chùa và Nghĩa trang Nghệ sĩ theo yêu cầu của nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố và Ban Ái hữu Nghệ sĩ. Tại cuộc họp có đề nghị ông Trần Đại Phú (Khổ Gia Trường) thu xếp rời khỏi Nghĩa trang - Chùa Nghệ sĩ vào ngày 24.6.2022.
Ngày 18.6.2022, nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố cho người thay đổi bảng tên: Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) thành tên Nghĩa trang Nghệ sĩ. Cũng trong thời gian 3 ngày (18, 19 và 20.6.2022) có một số báo đăng tin liên quan đến Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự):Phụ Nữ, Một Thế Giới, Vietnamnet, Người Đô Thị, Vnexpress, Tuổi Trẻ, Sài gòn Giải Phóng… và một số trang facebook cá nhân cũng đăng bài có liên quan đến Chùa Nghệ sĩ.
Vào lúc 15 giờ 30 ngày 20.6.2022, nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố đã cho lực lượng tháo gỡ bảng tên Nghĩa trang Nghệ sĩ xuống và trả về nguyên hiện trạng trước đó. Qua nắm tình hình được biết nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố dự kiến sẽ họp Ban chấp hành để bàn, thống nhất lại bảng tên, sau đó sẽ thông báo với chính quyền địa phương.
UBND quận Gò Vấp cho biết việc nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố thực hiện thay bảng tên Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) thành bảng tên Nghĩa trang Nghệ sĩ, nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 không thông báo với chính quyên địa phương (quận và phường không được biết).
“UBND quận Gò Vấp không có chủ trương thay đổi bảng tên, điều chỉnh quy hoạch đối với Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) tại số 116/6 Đường số 8, phường 11, quận Gò Vấp. Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) là một địa điểm truyền thống, tên và địa danh Chùa và Nghĩa trang Nghệ sĩ được nhiều người dân biết đến, là nơi quy tụ của giới văn nghệ sĩ. Tại đây cũng thường diễn ra các hoạt động văn nghệ cải lương trong những ngày tổ chức giỗ Tổ nghề của giới nghệ sĩ, thu hút đông đảo quần chúng nhân dân nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 tụ xem cải lương, là nơi được nhiều đồng chí lãnh đạo quan tâm, thăm viếng”, văn bản cho biết.
Theo UBND quận Gò Vấp, sự việc nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố thay đổi bảng tên đang lan truyền nhanh trên không gian mạng, làm ảnh hưởng đến dư luận xã nhận định bóng đá kèo nhà cái 2. Để đảm bảo ổn định tình hình hoạt động tại Chùa và Nghĩa trang Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) trong thời gian tới, UBND quận Gò Vấp kiến nghị UBND TP.HCM sớm quan tâm chỉ đạo các sở ngành chức năng thành phố, UBND quận Gò vấp phối hợp cùng với nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khâu Thành phố nhanh chóng giải quyết các vấn đề có liên quan đến Nghĩa trang - Chùa Nghệ sĩ để nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố có thông tin chính thức vụ việc nêu trên, và các cơ quan truyền thông thông tin cho nhân dân cũng như trong giới nghệ sĩ sân khấu được rõ.
Quá trình hình thành và pháp lý Chùa Nghệ sĩ
Văn bản báo cáo của UBND quận Gò Vấp cho biết: theo sử liệu của nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố cung cấp, giới nghệ sĩ sân khấu miền Nam vốn có truyền thống tương thân tương ái.
Năm 1948 một số nghệ sĩ yêu nước, yêu nghề (Năm Châu, Phùng Há, Ba Vân, Trần Hữu Trang, Duy Lân),... thành lập nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Nghệ sĩ ái hữu tương tế (trụ sở tại 133 Cô Bắc, Sài Gòn).
Năm 1957 bà Trương Phụng Hảo (Phùng Há) - nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 trưởng vận động kinh phí để mua đất xây Chùa và Nghĩa trang cho giới nghệ sĩ (bằng khoán đất số 326, lập ngày 29.10.1958, có diện tích: 6.080 m2). Năm 1969 Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) được xây dựng từ kinh phí vận động của mạnh thường quân đóng góp (ngôi chùa xây dựng kích thước nhỏ như một cái am) để thờ phượng hài cốt các nghệ sĩ. Người có công đầu tiên là ông Lê Công Minh (Tỳ kheo Thích Quảng An), trước đây là quản lý các đoàn hát.
Năm 1972 đến 1978, nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Nghệ sĩ ái hữu tương tế đã thành lập Ban Quản trị chùa và nghĩa trang tạm thời, gồm 11 người (Phan Văn Thới, Nguyễn Phát Hưng, Lê Quang Anh, Nguyễn Kim Khánh, Trần Văn Chức, Nguyễn Hiếu Liêm, Trần Văn Đáng, Lê Thanh Tao, Hứa Nam Thành, Phan Trung Lập, Diệp Nam Thắng). Sau khi thành lập, Ban Quản trị tổ chức hát, vận động gây quỹ xây dựng và phát triển chùa. Ngoài việc thờ phượng, còn giúp một số cán bộ cách mạng sống ẩn náu tại chùa để hoạt động cách mạng.
Năm 1979 đến 1994, với việc gầy dựng phong trào sân khấu cách mạng, chùa được các nghệ sĩ như: Phùng Há, Như Mai và Kim Hoàng quản lý.
Tháng 9.1994, Ban Ái hữu nghệ sĩ nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 sân khấu Thành phố thành lập nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đồng Quản trị Chùa và Nghĩa trang Nghệ sĩ (chia ra hai bộ phận hành chính và phật sự) do nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đồng Quản trị điều hành toàn bộ.
Về hành chính:nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đồng quản trị gồm 15 người (Phùng Há, Như Mai, Diệp Nam Thắng, Nguyễn Văn Hiếu, Thanh Cao, Đinh Bằng Phi, Kim Hoàng, Trường Xuân, Nam Hùng, Lê Thị Tâm, Dũng Minh Sang, Việt Thường, Huỳnh Nga, Nguyễn Văn Chính, Lê Quang Anh). Sau một thời gian, một số nghệ sĩ: Như Mai, Kim Hoàng, Nam Hùng xin từ chức và một số nghệ sĩ lần lượt qua đời như: Trường Xuân, Lê Quang Anh. Từ đó ông Diệp Nam Thắng (Bầu Xuân) được ủy nhiệm thường trực nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đồng quản trị giải quyết các vấn đề của chùa và nghĩa trang (Ông Diệp Nam Thắng qua đời tháng 6.2019).
Về Phật sự:Có các vị tu sĩ vốn xuất thân từ giới nghệ sĩ: Đại đức Thích Quảng Tường (Bầu Thới); Đại đức Thích Quảng Minh (NS.Thanh Tao); Thượng tọa Thích Huệ Trí (NS.Bảy Bá); Đại đức Thích Thượng Niệm (NS.Ba cẩn), những người này hiện đã viên tịch. Năm 1996 tỳ kheo Thích Hồng Minh là giới nghệ sĩ, phụ trách phật sự tại chùa (tỳ kheo Thích Hồng Minh qua đời tháng 4.2012).
Kết quả xác minh làm rõ pháp lý liên quan đến Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) ghi nhận như sau:
Pháp lý của nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố:Tờ lược giải (Sổ Điền thổ Hạnh Thông Xã, bằng khoán số 326 ngày 29.10.1958 do nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Ái hữu Nghệ sĩ tương tế đứng tên); Quyết định cho phép thành lập nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố (Quyết định số 273/QĐ-UB ngày 28.11.1981 của UBND TP.HCM); Quyết định thành lập nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 đồng Quản trị Nghĩa trang - Chùa Nghệ sĩ (Quyết định số 37/HSK-94 ngày 30.9.1994 của nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố); Quyết định về việc bổ nhiệm Ban Thường trực Ban Ái hữu Nghệ sĩ, Ban quản lý khu dưỡng lão Nghệ sĩ và Ban quản lý Nghĩa trang Nghệ sĩ (Quyết định số 21/QĐ- HSKTP ngày 15.11.2021 của nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố).
Pháp lý của Ban Trị sự Giáo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phật giáo Việt Nam quận Gò vấp:Thượng tọa Thích Tắc Bạch trình bày: không có pháp lý chứng minh Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) thuộc Giáo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phật giáo Việt Nam quận quản lý.
Do không chứng minh được pháp lý Chùa Nghệ sĩ thuộc Giáo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phật giáo Việt Nam quận quản lý nên việc cư trú của các tu sĩ (Thích Huệ Đạo và Thích Thiện Định) tại Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) của nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố là không phù hợp với quy định của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016 và Hiến chương, Nội quy Ban Tăng sự của Giáo nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Phật giáo Việt Nam quy định.
Ngày 9.4.2022, hai tu sĩ Thích Huệ Đạo và Thích Thiện Định đã rời khỏi Chùa Nghệ sĩ (Nhựt Quang tự) của nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố quản lý và Công văn số 16/CV-HSKTP ngày 11.5.2022 của nhận định bóng đá kèo nhà cái 2 Sân khấu Thành phố báo cáo về việc dừng tạm trú của các sư thầy tại Nghĩa trang Nghệ sĩ.
Minh Hoàng – Hữu Tiến