Ứng xử thế nào với ty le keo nha cai 5 thự cũ?

Tại Hà Nội, sự việc 312 ty le keo nha cai 5 thự nằm ngoài danh mục quản lý và UBND Hà Nội thừa nhận có sai sót trong quản lý ty le keo nha cai 5 thự công cũng đang khiến dư luận bức xúc. Nên ứng xử như thế nào với ty le keo nha cai 5 thự cũ để vừa khai thác được giá trị kinh tế, đáp ứng được yêu cầu bảo tồn, đóng góp vào di sản đô thị và tránh vấn nạn “ty le keo nha cai 5 thự công thành tư dinh”? Phóng viên Người Đô Thị đã có cuộc trao đổi với TS. Phạm Sỹ Liêm, phó chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam.

Một ngôi ty le keo nha cai 5 thự Pháp cổ ở Hà Nội. Ảnh: TL

Nhiều ty le keo nha cai 5 thự được xây dựng trước năm 1954 có giá trị về mặt di sản kiến trúc và lịch sử, nhưng số lượng ngày càng giảm và nhất là biến thành tư dinh của quan chức, đại gia. Mất mát đó do quy định quản lý chưa chặt chẽ, do sự thiếu trách nhiệm của các đơn vị quản lý thực thi quy định hay do lòng tham của những người chiếm hữu?

Nếu ty le keo nha cai 5 thự thuộc loại di sản thì chính quyền cần đưa vào diện bảo tồn dù nó thuộc sở hữu của ai. Nếu thuộc sở hữu nhà nước thì vẫn có thể cho thuê, kể cả cho người nước ngoài thuê, hay làm nhà công vụ cho cán bộ cao cấp. Còn với ty le keo nha cai 5 thự tư nhân thì người chủ có thể sử dụng, sửa sang hay chuyển nhượng nó nhưng không được phép thay đổi kiến trúc. Hiện nay có người kinh doanh bất động sản mua ty le keo nha cai 5 thự mà thực ra chỉ là mua gom đất, rồi phá ty le keo nha cai 5 thự đi để xây lên năm, mười tầng kiếm lợi. Đôi khi họ cũng làm được trót lọt vì khéo lo lót, còn ngành văn hoá thì không định kỳ kiểm đếm danh mục di sản. Nói cho cùng, số lượng ty le keo nha cai 5 thự giảm đi là do chính quyền chưa thực sự thấy cần thiết phải bảo tồn chúng.

Là người từng đảm nhận chức trách quản lý nhà nước về xây dựng, kiến trúc, quy hoạch đô thị… theo ông việc quản lý khai thác quỹ ty le keo nha cai 5 thự vừa qua bộc lộ những bất cập gì?

Các ty le keo nha cai 5 thự cũ, kể cả nhà vườn ở Huế, đã góp phần tạo nên bản sắc đô thị rất có giá trị mà nhiều thành phố không dễ có được. Cần thấy rằng nguyên thủy ty le keo nha cai 5 thự cũ là nơi sống của một hộ gia đình thực dân, ngoại kiều hay thuộc tầng lớp trên. Khi chính quyền cách mạng từ nông thôn và rừng núi vào thành thì rất cần nhà ở cho cán bộ của mình, do đó bố trí họ vào ở chung trong các nhà còn trống, kể cả ty le keo nha cai 5 thự. Dần dần do ở quá chật và thiếu tiện nghi nên trong loại “ty le keo nha cai 5 thự nhiều hộ” này phát sinh hiện tượng cơi nới, xây thêm, khiến ty le keo nha cai 5 thự bị biến tướng và xuống cấp. Khi chuyển sang kinh tế thị trường, Nhà nước chủ trương xoá bao cấp nhà ở, tiến hành hoá giá nhà thuộc sở hữu nhà nước để bán cho các hộ đang ở thuê. Lúc này xuất hiện vấn đề có hoá giá “nhà ty le keo nha cai 5 thự nhiều hộ” không vì rất khó phân ra để bán. Rồi lại nảy sinh các vấn đề mới như chế độ nhà ở công vụ và chính sách bảo tồn các ty le keo nha cai 5 thự thuộc danh mục di sản, thật rối như tơ vò cho các nhà làm chính sách!

Nhân đây xin nói thêm về nhà ở công vụ. Thời bao cấp, khi chính quyền có điều kiện thì cán bộ công chức dù là cấp nào đều được “phân phối nhà ở” để thuê theo tiêu chuẩn. Chế độ nhà ở công vụ chỉ mới được đề cập đến trong luật Nhà ở năm 2005, rồi mãi đến năm 2010 mới được hướng dẫn bằng nghị định, vì vậy cũng còn nhiều bỡ ngỡ rối rắm trong ty le keo nha cai 5c hiện.

Nhiều ý kiến cho rằng chính quyền các đô thị phải coi ty le keo nha cai 5 thự cổ và cũ (nhất là những ty le keo nha cai 5 thự xây trước năm 1954) nằm trong diện được bảo tồn. Quan điểm của ông?

Vấn đề này cần được thảo luận kỹ hơn. Tôi nghĩ ty le keo nha cai 5 thự cổ và cũ cần được đánh giá từ khía cạnh di sản, và như đã nói, dù là của Nhà nước hay tư nhân, khi đã thuộc danh mục di sản thì đều phải bảo tồn.

Hiện có hai luồng ý kiến: một là phải giữ lại hết, bảo tồn nguyên trạng, không nên phá bỏ hay chuyển đổi công năng; hai là chỉ có một số công trình có ý nghĩa văn hoá, lịch sử lớn, được các nhà chuyên môn thừa nhận thì mới giữ nguyên trạng, còn các ty le keo nha cai 5 thự quá xuống cấp hoặc không có giá trị gì nhiều thì cải tạo theo hướng phù hợp hơn với thực tế. Ông đồng tình với ý kiến nào?

Bảo tồn là nhằm góp phần tạo lập bản sắc của đô thị. Theo quan điểm đô thị học hiện đại thì bản sắc đô thị giúp tăng cường cảm nhận quy thuộc cho người dân sở tại và cảm nhận nơi chốn cho khách vãng lai, thu hút khách du lịch, vốn đầu tư, người muốn lập nghiệp... khiến đô thị càng thêm phồn vinh. Như vậy bảo tồn ty le keo nha cai 5 thự đâu phải là lãng phí! Tuy ty le keo nha cai 5 thự thường không nhiều trong khu trung tâm thương mại nhộn nhịp có giá đất cao nhất của thành phố nhưng lại được các đại gia bất động sản nhòm ngó và đưa ra những lý lẽ rất bùi tai để xoá bỏ chúng. Lúc này chính quyền cần phải tỉnh táo và tỏ rõ bản lĩnh.

Tại TP.HCM có trường hợp nhà ty le keo nha cai 5 thự cổ hơn 100 tuổi, chính quyền thuyết phục chủ nhà làm hồ sơ công nhận di sản nhưng họ không chịu vì ngại sửa chữa hay mua bán sẽ khó khăn. Theo ông, nên có chính sách thế nào để phù hợp với mục tiêu bảo tồn giá trị bền vững của ty le keo nha cai 5 thự cổ và cân đối lợi ích của người dân?

Cái gì động đến quyền sở hữu tài sản thì không thể xử lý bằng quyết định hành chính mà phải bằng một quyết định pháp lý, vì trong kinh tế thị trường quyền sở hữu tài sản là một quyền rất then chốt được Hiến pháp bảo vệ. Thế nhưng Nhà nước còn có trách nhiệm bảo tồn các di sản vì lợi ích công cộng theo luật di sản. Vì thế việc đưa ty le keo nha cai 5 thự tư vào danh mục di sản nên là quyết định của toà án dựa trên đề xuất của chính quyền, như vậy mới phù hợp với nhà nước pháp quyền. Khi toà án đã phán quyết thì phải thi hành, nhưng cũng có thể chống án theo trình tự tố tụng dân sự. Dư luận xã hội cũng rất có ích trong việc thuyết phục chủ nhà. Đồng thời Nhà nước cũng phải có chính sách phù hợp dựa trên nguyên tắc hài hoà lợi ích công và tư thì mới bảo tồn được. Ngoài ra, còn vấn đề cách bảo tồn như thế nào đối với ty le keo nha cai 5 thự và một số loại nhà cổ khác như nhà vườn Huế, nhà ống ở Hội An hay phố cổ Hà Nội, đang được sử dụng để ở, hoàn toàn không giống bảo tồn di tích được xếp hạng. Nhưng đây lại là chuyện khác.

Là người quan sát và chứng kiến nhiều sự biến đổi của đô thị, cảm xúc của ông khi nhìn thấy các ty le keo nha cai 5 thự cổ trên đường phố?

Sống ở Hà Nội từ 1958, tôi đã quen nhìn các khu phố cũ của thành phố như nó vốn có, đã gắn bó với các hình ảnh thân thương còn tồn tại qua các thăng trầm lịch sử đó như một phần cuộc sống của tôi, kể cả các ty le keo nha cai 5 thự cũ và cả nhiều công trình cũ khác như bách hoá Tràng Tiền, nhà hát Lớn. Tôi vui mừng với những hình ảnh hiện đại xuất hiện cùng với các khu đô thị mới, nhưng một hình ảnh nào đó trong khu đô thị cũ mất đi đều đem lại cho tôi niềm thương tiếc như với một người bạn qua đời.

 Lệ Quyênty le keo nha cai 5c hiện