Để keo nha cai 5 trở thành động lực phát triển

Đây không phải là trường hợp cá biệt. Nhiều doanh nghiệp khác cũng gặp phải tình trạng dở khóc dở cười tương tự khi muốn đầu tư vào các dự án nhưng vướng mắc do keo nha cai 5 không kịp thời cập nhật hoặc không phù hợp với thực tế phát triển.

Luật keo nha cai 5 năm 2017 được kỳ vọng tạo ra một bước ngoặt thể chế quan trọng: thay thế hàng trăm keo nha cai 5 rời rạc, chồng chéo bằng một hệ thống tích hợp, thống nhất và minh bạch. Tuy nhiên, sau hơn sáu năm triển khai, đạo luật từng được ca ngợi như một cuộc "cách mạng keo nha cai 5" này đã xuất hiện những bất cập.

Trong khi đó, Việt Nam đang triển khai sáp nhập từ 63 tỉnh, thành xuống còn 34 đơn vị cấp tỉnh, nhằm tăng quy mô, gia tăng nội lực và hiệu quả quản lý. Quá trình tái thiết kế bố cục hành chính này chắc chắn sẽ kéo theo nhu cầu điều chỉnh keo nha cai 5 các tỉnh và vùng, đặt ra sát hạch cho khả năng thích ứng và tính linh hoạt của Luật keo nha cai 5 hiện hành.

Trong bối cảnh đó, việc nhìn lại một cách khách quan các ưu điểm và hạn chế của Luật keo nha cai 5 là cần thiết để chuẩn bị cho lộ trình cải cách sắp tới. Những hạn chế, bất cập và cản trở cho sự phát triển, dứt khoát phải bị loại bỏ.

Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nêu rất rõ định hướng: Cơ quan quản lý xây dựng các keo nha cai 5, tiêu chuẩn, quy chuẩn, các điều kiện cần thiết khác rồi công bố công khai, người dân, doanh nghiệp cứ thế làm theo.Trong ảnh: Thủ tướng Phạm Minh Chính xem mô hình keo nha cai 5 tỉnh Vĩnh Long. Ảnh: VGP

Những điểm sáng không thể phủ nhận

Luật keo nha cai 5 2017 ra đời trong bối cảnh Việt Nam đang phải đối mặt với vấn đề keo nha cai 5 chồng chéo, manh mún. Việc thiết lập hệ thống keo nha cai 5 quốc gia theo 3 cấp (quốc gia, vùng, tỉnh) đã góp phần định hình trật tự thể chế cho keo nha cai 5 khác nhau, tránh tình trạng các keo nha cai 5 tài nguyên, đất đai, hạ tầng, xây dựng mâu thuẫn và xung đột với nhau.

Luật cũng yêu cầu công khai hóa keo nha cai 5 trên Cổng thông tin keo nha cai 5 quốc gia, đặt nền tảng cho việc xây dựng cơ sở dữ liệu số và giúp doanh nghiệp, người dân dễ tiếp cận thông tin. Một số địa phương đi đầu trong lập keo nha cai 5 như Quảng Ninh, Long An đã tận dụng tốt cơ hội để xây dựng tầm nhìn phát triển bài bản.

Những bất cập thực tiễn cần thẳng thắn nhìn nhận

Thứ nhất, mô hình tích hợp được lý tưởng hóa quá mức. Việc gom tất cả các loại keo nha cai 5 vào một bản tích hợp không phù hợp với đặc thù của từng lĩnh vực và địa phương. Mỗi loại keo nha cai 5 có phương pháp lập, thời hạn, mục tiêu khác nhau. Việc ép tích hợp vào một khuôn duy nhất dễ dẫn đến hình thức, rối rắm và khó điều chỉnh khi có thay đổi thực tế.

Thứ hai, thiếu quy định rõ ràng về mối quan hệ giữa các cấp độ keo nha cai 5 – từ keo nha cai 5 tổng thể quốc gia đến keo nha cai 5 ngành và keo nha cai 5 địa phương. Điều này gây khó khăn trong quá trình triển khai, dẫn đến tình trạng chờ đợi lẫn nhau giữa các cấp và ngành.

Thứ ba, Luật không đề cập đầy đủ đến keo nha cai 5 phân khu và keo nha cai 5 chi tiết – vốn là công cụ thiết yếu trong triển khai phát triển đô thị, phân bổ đất đai và thu hút đầu tư. Sự thiếu vắng này làm tê liệt khả năng điều hành cụ thể của cấp cơ sở, khiến địa phương "tay không bắt giặc" trong quản lý không gian phát triển.

Thứ tư, việc điều chỉnh keo nha cai 5 hiện nay gặp rất nhiều thủ tục hành chính, thậm chí phải trình lên trung ương, khiến nhiều dự án đầu tư bị đình trệ. Không những vậy, chính quyền địa phương còn phải tốn kém để thuê tư vấn, cập nhật dữ liệu, xin ý kiến... làm phát sinh chi phí lớn về thời gian và tài chính.

Thứ 5, việc keo nha cai 5 của địa phương thường không tích hợp hoặc "quên" tích hợp các keo nha cai 5 của các dự án đã được phê duyệt trước đó dẫn đến doanh nghiệp đang đúng thành sai trong keo nha cai 5. Doanh nghiệp lại phải chạy đôn chạy đáo để tích hợp keo nha cai 5 của dự án với keo nha cai 5 của địa phương. Lại một rừng thủ tục phải vượt qua, làm mất thời gian, cơ hội và tốn nhiều chi phí phát sinh…

Nhiều doanh nghiệp gặp phải tình trạng dở khóc dở cười khi đầu tư vào các dự án nhưng vướng mắc do keo nha cai 5 không kịp thời cập nhật hoặc không phù hợp với thực tế phát triển.

Bài học từ thế giới: Linh hoạt, phân tầng và minh bạch

Thực tế cho thấy không có mô hình keo nha cai 5 tích hợp hoàn hảo nào trên thế giới. Nhưng có những quốc gia đã rất thành công trong việc điều tiết keo nha cai 5 một cách linh hoạt, hiệu quả.

Tại Hà Lan, keo nha cai 5 quốc gia chỉ đóng vai trò định hướng chiến lược – xác lập các hành lang phát triển, vùng sinh thái, năng lượng, đô thị… Các địa phương có toàn quyền triển khai keo nha cai 5 chi tiết, miễn là không mâu thuẫn với khung chung. Điều này tạo ra sự linh hoạt cần thiết và khuyến khích tính sáng tạo địa phương.

Hàn Quốc thì duy trì đồng thời nhiều loại keo nha cai 5 – từ keo nha cai 5 phát triển vùng đến keo nha cai 5 chuyên ngành. Khi có xung đột giữa các keo nha cai 5, nước này không "ép tích hợp" mà có cơ chế hòa giải và điều chỉnh linh hoạt.

Singapore đi xa hơn: tất cả keo nha cai 5 đều được số hóa, công bố trên nền tảng bản đồ số cho toàn dân, nhà đầu tư và cơ quan công quyền cùng tiếp cận, phản biện, theo dõi và cập nhật. Thủ tục lập và phê duyệt được rút gọn tối đa nhờ hệ thống công nghệ đồng bộ và năng lực kỹ trị cao.

Bài học rút ra rất rõ: không tích hợp bằng mệnh lệnh hành chính, mà bằng công cụ dữ liệu, sự minh bạch và phân quyền rõ ràng.

Khuyến nghị sửa đổi: Để keo nha cai 5 trở thành động lực phát triển

Một là, cần thiết kế lại Luật keo nha cai 5 theo mô hình phân tầng – phối hợp – phân quyền. Trong đó, cấp trung ương định hướng chiến lược, các bộ, ngành lập keo nha cai 5 ngành riêng, còn địa phương tập trung vào keo nha cai 5 phân khu, chi tiết và triển khai.

Hai là, luật hóa trở lại keo nha cai 5 phân khu và chi tiết như các cấp keo nha cai 5 có giá trị pháp lý rõ ràng, trao công cụ điều hành cho cấp cơ sở.

keo nha cai 5 phải trở lại đúng vai trò: là tầm nhìn dẫn đường, là công cụ tổ chức không gian phát triển, là động lực để quốc gia vươn lên.

Ba là, thay vì tích hợp cứng nhắc, cần cho phép tồn tại nhiều lớp keo nha cai 5 có thể đối thoại và điều chỉnh lẫn nhau thông qua cơ chế hòa giải keo nha cai 5.

Bốn là, phân cấp thực chất cho địa phương trong việc điều chỉnh keo nha cai 5 để rút ngắn thời gian phản ứng với cơ hội đầu tư, đổi mới.

Năm là, đẩy mạnh số hóa và công khai dữ liệu keo nha cai 5, kết nối hệ thống thông tin giữa các cấp, các ngành để tạo nền tảng cho sự minh bạch và phối hợp hiệu quả.

Như Thủ tướng Phạm Minh Chính gần đây đã nêu rất rõ định hướng đột phá: Cơ quan quản lý xây dựng các keo nha cai 5, tiêu chuẩn, quy chuẩn, các điều kiện cần thiết khác rồi công bố công khai, người dân, doanh nghiệp cứ thế làm theo keo nha cai 5, quy chuẩn, tiêu chuẩn, điều kiện, làm những gì luật pháp không cấm; còn chính quyền thay vì phải tiền kiểm, cấp phép thì tăng cường hậu kiểm, kiểm tra, giám sát.

Cải cách để không lỡ nhịp phát triển

Luật keo nha cai 5 là nỗ lực lớn trong cải cách thể chế. Nhưng chính vì kỳ vọng lớn, nên khi thực thi chưa đúng, hệ lụy lại càng nghiêm trọng. Trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển mình mạnh mẽ với các chương trình sáp nhập hành chính, thu hút FDI chiến lược, phát triển hạ tầng quy mô lớn và chuyển đổi số toàn diện – không thể để keo nha cai 5 trở thành lực cản.

Đã đến lúc cần sửa luật – không phải để phủ nhận nỗ lực cải cách ban đầu, mà để hoàn thiện thể chế phù hợp với thực tiễn và khát vọng phát triển. keo nha cai 5 phải trở lại đúng vai trò: là tầm nhìn dẫn đường, là công cụ tổ chức không gian phát triển, là động lực để quốc gia vươn lên.

TS. Nguyễn Sĩ Dũng