Tranh cãi “chỉ người kèo nhà cái 5 An mới được làm homestay ở kèo nhà cái 5 An”

Mới đây, thành phố kèo nhà cái 5 An vừa có quy định liên quan đến đầu tư homestay. Theo đó, chủ kinh doanh homestay (lưu trú tại nhà dân) phải là người dân kèo nhà cái 5 An, không có vợ, chồng là người nước ngoài, có hộ khẩu tại căn nhà làm dịch vụ thì mới được kinh doanh.

Quy định này nhằm bảo tồn, phát huy và giới thiệu truyền thống văn hóa, lịch sử, đời sống sinh hoạt của người dân địa phương với du khách.

Đồng thời, thành phố cũng yêu cầu chủ đầu tư làm kèo nhà cái 5 phải tuân thủ nhiều quy định khác như: đảm bảo ít nhất hai thế hệ đang sinh sống tại ngôi nhà đó, và hộ gia đình được công nhận là gia đình văn hóa tại thời điểm xin chủ trương đầu tư.

Các quy định về kiến trúc xây dựng, diện tích tối thiểu của thửa đất... cũng được đưa ra, nhằm để bảo tồn các làng quê, làng nghề truyền thống, xây dựng kèo nhà cái 5 An thành thành phố sinh thái, văn hóa, du lịch. Trong đó, nhà có số tầng tối đa là 2 tầng, phải có không gian thờ tổ tiên hoặc ngũ tự gia đường, có phòng sinh hoạt chung, khu vực dành cho khách ở phải liền kề với gian nhà chính. Nhà được phép có tối đa 7 phòng ngủ, trong đó có tối đa 5 phòng cho khách, không được xây hồ bơi. Diện tích tổi thiểu của thửa đất được quy định theo vùng, ở những vùng như làng rau Trà Quế, xã Cẩm Thanh, diện tích tối thiểu phải là 300 m²; vùng ở làng gốm Thanh Hà, khối Nam Đông... tối thiểu phải 200 m²...

Du khách nước ngoài thích thú với "nếm trải" các dịch vụ nghề chài lưới của người dân kèo nhà cái 5 An ở khu dừa nước Cẩm Thanh qua hình thức du lịch homstay. Ảnh: Lê Quỳnh

Tuy nhiên, nhiều ý kiến đã cho rằng việc có hàng loạt quy định làm du lịch homestay của kèo nhà cái 5 An như trên là một cách bảo hộ dân địa phương không đúng cách, thậm chí thô thiển. Thay vào đó, phải có người ở ngoài vào, cạnh tranh thì mới phát triển được. Những người không phải dân kèo nhà cái 5 An kinh doanh homestay ở đây có thể mang đến cho kèo nhà cái 5 An nhiều thứ: kinh nghiệm thiết kế, xây dựng; kinh nghiệm làm du lịch, du khách, tư duy làm kinh doanh… và nhiều lợi ích khác. Bảo vệ văn hóa nằm ở chỗ khác, không phải là cứ có “bàn thờ” trong nhà. Và chính quyền cần dùng thuế thu được từ du lịch để tái đầu tư vào văn hóa.

“Xét cả chiều dài lịch sử, không có thương nhân người Nhật, người Hoa, và cả phương Tây, làm sao có kèo nhà cái 5 An của hôm nay. Sao địa phương lại có thể quay lưng với chính lịch sử của mình?”. Một ý kiến khác nhận định.

Trao đổi vớiNgười Đô Thị, ông Nguyễn Sự, nguyên bí thư thành ủy kèo nhà cái 5 An, lại cho rằng: khái niệm bảo hộ dân địa phương với làm homestay khác nhau. Bất cứ ai, từ đâu đến đều có quyền mua nhà cửa, xây dựng khách sạn, resort, biệt thự làm du lịch ở kèo nhà cái 5 An. Nhưng nếu không có gia đình người dân ở đó, thì nó không phải là hình thức homestay.

Ông Sự chia sẻ, định nghĩa kèo nhà cái 5 được hiểu là bạn được sống trong căn nhà của người bản địa, sống chung và sinh hoạt như một thành viên trong một gia đình. Đây là một trong những loại hình du lịch xanh, trải nghiệm văn hóa vùng đất du khách tới. Thay vì ở khách sạn, nhà nghỉ, du khách ở ngay tại nhà của người dân địa phương, để có cái nhìn gần gũi hơn với cách sống và văn hóa bản địa. Khách được xem như một thành viên trong gia đình, được tham gia sinh hoạt đời thường như ăn cơm chung mâm, trò chuyện trao đổi với thành viên gia đình. Khách cũng được yêu cầu phải “nhập gia tùy tục”, tôn trọng các quy tắc lẫn những riêng tư nhất định của gia chủ. Trong khi đó, chi phí ở kèo nhà cái 5 đắt đỏ hơn, nhưng khách phải tự phục vụ các nhu cầu khi ở đây mà không hề có nhân viên nào hỗ trợ.

Ông Nguyễn Sự cũng cho rằng, homestay không phải chỉ là trải nghiệm “bàn thờ”, mà đây là một hình thức duy trì và giới thiệu được văn hóa thực chất của kèo nhà cái 5 An qua loại hình du lịch homestay; tạo ra điều kiện phát triển đặc thù địa phương.

Đồng thời, làm du lịch kèo nhà cái 5 cũng là mở ra và giải quyết bài toán du lịch mang tính cộng đồng. Trong thực tế các dự án dịch vụ du lịch phát triển ồ ạt khắp tỉnh thành như hiện nay, thì hình thức du lịch kèo nhà cái 5 cũng là một cách giúp người dân vừa tăng thu nhập, vừa giữ được văn hóa, đất đai, tài sản của mình; vừa duy trì được nghề chính, truyền thống của mình mà không phải bán đất, không phải làm thuê trên đất của mình, mà vẫn được làm chủ trên đất của mình.

“Thực tế nhiều năm qua, ở Cẩm Thanh quê tôi đã có nhiều khóa đào tạo cho người dân làm kèo nhà cái 5, giúp họ vừa có thêm thu nhập lại vừa giữ được nghề truyền thống, đất ruộng của mình”, ông Sự nói.

Lê Quỳnh